ŞEYTAN OYUNCAKLAR

Bu yazı en tehlikeli, en nahlet, en gıcık üç oyuncak üzerine. Ama önce oyuncağın tanımı…

Oyuncak: (õyū-n-ćâk) 1. Çocuğa alınan ve çocuğun beş dakika oynadıktan sonra bir kenara attığı cisim, veya cisimler topluluğu, 2. Mutfak eşyalarına verilen diğer bir ad (tava, bardak, çatal-kaşık, süzgeç, buzdolabı mıknatısı), 3. Ebeveynlerin aslında kendine aldığı, çocuklar için üretilmiş zamazingolar.

Tanımdan sonra tipik gizli kurallardan da bahsetmek isterim. Mesela evdeki en gürültülü oyuncakları genelde anne babanın çocuğu olmayan arkadaşları getirir. Çocuğu olan arkadaşları ise genelde kendi çocuklarına alıp memnun kaldıkları ürünleri tercih ederler. Baba oyuncağı aslında kendine alır, hatta çoğu zaman o oyuncakla çocuğundan daha çok oynar. Oysa anne sürekli çocuğun bir oyuncaktan neler ögrenebileceğini hesaplayarak yapar alışverişini. Büyük ebeveynler (anane, babane, dedde) hiç ayrım yapmadan sürekli alır. Hatta memnun kaldıkları veya yollarının üstünde olan bir oyuncakçıya abone olurlar. Bu dükkanlar asla bildiğimiz zincir mağazalardan değildir. Ercan Kırtasiye, Fatoş Oyuncak gibi. Tabi burada bahsettiğim daha ziyade erken yaşlardaki çocuk oyuncakları. Çünkü çocuk büyüdükçe kendi oynayacağı oyuncağı seçebilmeye başlar ki, buna seçme ve seçilme hakkı denir. Pek tabi ki anne ve babanın veto hakkı her zaman saklıdır ama iyihalli gözyaşı durumunda Vicdan Mahkemesi’nin veya mağdur çığlık halinde Sabırtay’ın bu vetoyu geri çevirme hakkı vardır.

Peki nedir bu oyuncaklar ve neden bu üçü? Oyuncak’ın asıl amacı çocuğu oyalarken geliştirmektir. Oyuncak bunu yaparken genel beklentilerden bir tanesi de çocuğa, herhangi başka bir yakınına, ve bulunduğu çevreye zarar vermemesidir. Bu zarar fiziksel olabildiği gibi maddi veya manevide olabilir.

Nambır Van: SES AYAR DÜĞMESİ OLMAYAN SESLİ OYUNCAK
Bu tüm oyuncak türlerinin en tehlikelisidir. Korkunç melodileri ve hatta çoğu zaman ne dediği anlaşılmayan vokalleriyle etrafında olan insanda (çocuğun kendisi hariç) kalıcı cinnet etkisi yaratmasıyla bilinir. Bu oyuncakları üretenler çok kurnaz bir mekanizma tasarlamışlardır: “Beni Dene” düğmesi! Bu sayede oyuncağı alan kişi ne aldığını bilmenin rahatlığıyla yapar seçimini. Ama hiçbirinin üzerinde “Şarkıyı erken sonlandırmanın tek yolu pilleri sökmektir”, “Yetişkinlerde geçici sağırlık ve cinnete yol açabilir”, “Sinirlenip tekme atılması halinde susmaz, sadece melodi değişir” gibi gerçekçi uyarılar yapılmaz. Hani çocukları melekler korur deriz ya hep, ne yazık ki anne babalar için böyle bir opsiyon yok. Kafa bu be!

Nambır Tu: OYUN HAMURU
Çocukların mikro el becerileri belli bir miktar gelişip dişleri çıktıktan sonra, özellikle annelerin favori seçimidir. Beklenti klasiktir: Çocuğun yaratıcılığı ortaya çıksın, yaşından beklenmeyecek figürler yapmaya başlasın, ileride çok ünlü bir sanatçı olsun. Aslında bu annenin veya babanın kendi içinde kalan bir hayaldir ama bu bambaşka bir yazı konusu. Bu hamur denen illet, kutu ilk açıldığında çocuğun yüzünde güller açmasına sebep olur. Önce ebeveyn bir demonstrasyon (pardon gösteri) yapar ve “Aa bak ne yaptı annee” ile bitirir. Genel eser tipleri top, köfte, solucan, simit olsa da, kardan adam veya solucandan kaka gibi daha derin içerikli kompozisyonlar yapan ebeveynlerde vardır. Çocuk hemen dalar vıcık vıcık ama mıncıklaması hakkaten zevkli hamura. İlk uyarı farklı renkleri karıştırmaya başladığında gelir. O renkleri geri ayırmak mümkün olmadığı için sanat duayeni ebeveyn biraz gıcık olur. Derken beklenen olur ve çocuk kopardığı bir lokma hamuru ağzına tıkıştırmaya çalışır. Hop! Hayır! derken gerekli izahat yapılır ve çocuk oynamaya devam eder. Lakin çocuk bu, Göreme’li çanak çömlek ustası değil ki?! Çatır çutur koparıp, tiftikler hamuru ve bu minik parçalar başlar etrafa dağılmaya. Kimyasal silah statüsüne uygun bu hamur parçaları önce halıya, sonra terliklerin altına yapışır ve göz açıp kapayıncaya kadar evin her yerine dağılır. Bu süreç koltuktan kalkan misafirin poposuna yapışmış olan minik kırmızı hamur parçasının görülmesiyle son bulur ve hamur ileri bir tarihe kadar emekli edilir. Zaten salak hamur doğası gereği bir kaç saat mıncıklanmadan havayla temas edince çocuğun burnunda ki sümük gibi kurumaya başlar ve mıncıklanabilitesini kaybeder. Akabinde çöpe gider. Ama arkasında kalan yüzlerce minik hamur parçası ailenin kabusu olmaya devam eder.

Nambır tfrii: İRİ PARÇALI LEGO
Yok artık, legonun nesi var demeyin, hepiniz biliyorsunuz. Ciddi derecede sakatlıklara yol açabilen bu hain oyuncak, yine hamur gibi, çocuğun yaratıcılığının ve zekasının tavan yapması umuduyla alınır. Çocuktan çok baba oynar legolarla. Çocuk üç tanesini eğri büğrü birleştirip kendince araba, gemi, uçak imal eder. Baba ise egosunun tasarladığı legolarla yüksek binalar, pikseli düşük spor arabalar, akıllı-tasarım dediği ne idüğü belirsiz amfibik araçlar yaparak çocuğunu ezer, yetmez, bir de karısına gösterip takdir bekler. Bir diğer sorun, legolar ortalama 6 dakikada toplanırken, sadece 5 saniye içinde evin her köşesine dağılmalarıdır. İddia ediyorum, lego girip çıkan her evin buzdolabının altına bakıldığında en az bir adet görülecektir. Bu lego parçalarının üstüne basılması, halıda yuvarlanırken sırta batması, (ebeveyn) emeklerken dizine girmesi, insanın aklını başından alır. Uzmanlar (biri benim, diğeri karım) lego acısının doğum sancısından hemen sonra geldiğinde hem fikirler. Bu, yürürken koltuğun ayağına çarpan serçe parmak veya hızla oturuken masanın ayağına geçirilen diz acısının üstünde bir derecedir. Aslında ilk sırada yer alması gereken bu terörist oyuncak iki sebepten üçüncü sırayı aldı. Bir, çocuk ne hikmetse legodan zarar görmez (melekler koruyor herhalde;). İki, lego durduğu yerde zararsızdır. Zararın oluşması için onunla temasa geçen bir ebeveyn lazımdır.